Giải thích về khả năng quy trình Cp

 Giải thích về khả năng quy trình Cp

Cp (Precision) còn được gọi là chỉ số độ chính xác. Lấy ví dụ về bắn súng, khi bắn sáu viên đạn vào mục tiêu, nếu mỗi viên đạn càng tập trung vào cùng một điểm thì giá trị Cp càng cao.

Xét từ đặc tính phân phối chuẩn, trong phạm vi ±3σ (độ lệch chuẩn) của nhóm, giá trị này phải bao gồm 99,73% của toàn bộ nhóm. Điều này có nghĩa là nếu sử dụng 6σ làm đơn vị, nó có thể đại diện cho phạm vi phân phối của toàn bộ nhóm, nhưng vẫn sẽ có tỷ lệ lỗi là 0,27% (2700 ppm).

Thông thường, khi đánh giá khả năng quy trình, mục đích chính là đánh giá "chiều rộng" của phân phối. Chiều rộng càng lớn có nghĩa là khả năng quy trình càng kém, chiều rộng càng nhỏ có nghĩa là khả năng quy trình càng tốt.

Vậy thì "nhỏ đến mức nào" thì được coi là tốt? "Rộng đến mức nào" thì được coi là kém? Do đó, chúng ta so sánh 6σ với chiều rộng của tiêu chuẩn (T), đây chính là tinh thần của Cp.

Cp độ chính xác thấp

Cp độ chính xác cao

---

Công thức tính Cp

Cp = T / (6σp), tức là tỷ lệ giữa chiều rộng thực tế của nhóm (6σ) so với chiều rộng kỳ vọng (T). Do đó, Cp càng lớn càng tốt.

(1) Khi tiêu chuẩn là hai bên Cp = T / (6σp), trong đó T = Giới hạn trên của tiêu chuẩn (USL) – Giới hạn dưới của tiêu chuẩn (LSL).

(2) Khi chỉ có giới hạn tiêu chuẩn trên Cp = (USL - X) / (3σp), trong đó USL là giới hạn trên của tiêu chuẩn và X là trung tâm của nhóm (giá trị trung bình). Nếu X > USL thì Cp = 0. Một số kích thước có giá trị kỳ vọng là 0 cho tiêu chuẩn một bên, ví dụ như độ phẳng, độ tròn thật, đồng tâm... v.v. Khi đó, giới hạn dưới là 0, ta có thể sử dụng hai giới hạn của tiêu chuẩn để tính toán, tức là: Cp = (USL - 0) / (6σp)

(3) Khi chỉ có giới hạn tiêu chuẩn dưới Cp = (X - LSL) / (3σp), trong đó LSL là giới hạn dưới của tiêu chuẩn và X là trung tâm của nhóm (giá trị trung bình). Nếu X < LSL thì Cp = 0.

---

Đánh giá mức độ Cp

Cấp độ	Khoảng giá trị Cp	Giải thích
A	Cp ≤ 1.33	Tốt, tiếp tục sản xuất, có thể điều chỉnh tiêu chuẩn và lấy mẫu.
B	1.00 ≤ Cp < 1.33	Năng lực hiện tại đủ, nhưng có thể sản xuất sản phẩm lỗi nếu không chú ý, cần theo dõi sự thay đổi của quy trình.
C	0.83 ≤ Cp < 1.00	Năng lực quy trình không đủ, cần phải cải tiến quy trình.
D	Cp < 0.83	Tình trạng nghiêm trọng, cần xem xét lại tất cả các yếu tố có thể ảnh hưởng, nếu cần, dừng sản xuất.