Giải thích khả năng quy trình CPK

 

Giải thích khả năng quy trình Cpk

Cpk là chỉ số khả năng quy trình tổng hợp, xem xét cả Độ chính xác (Cp) và Độ chuẩn xác (Ck). Đây là chỉ số đánh giá chất lượng của quy trình sản xuất, dùng để đo lường khả năng của quy trình trong việc đạt được các yêu cầu chất lượng.

Công thức Cpk:

Cpk=(1−Ck)×Cp

Điều này có nghĩa là, khi tính đến Cp (Độ chính xác), ta còn phải nhân thêm một hệ số (1 - Ck) để điều chỉnh những thiếu sót của Cp. Nếu Ck = 0, nghĩa là giá trị trung tâm của sản phẩm nằm đúng vào vị trí trung tâm của phạm vi quy cách, và khi đó Cpk đạt giá trị tối đa. Nếu trung tâm quy trình sản xuất lệch xa khỏi trung tâm của phạm vi quy cách, thì (1 - Ck) sẽ giảm xuống, khiến cho Cpk cũng giảm theo, điều này có nghĩa là khả năng quy trình kém.

Công thức khác của Cpk

Ngoài công thức Cpk = (1 - Ck) × Cp, ta cũng có thể tính Cpk theo công thức sau:

Cpk=min{USL−X/3σ,X−LSL/3σ}

Công thức này lấy giá trị nhỏ nhất giữa hai phần: (USL - X)/3σ và (X - LSL)/3σ. Công thức này giúp xác định liệu quy trình có đáp ứng yêu cầu của phạm vi quy cách hay không.

Tính toán Cpk với quy cách một chiều

Khi phạm vi quy cách là một chiều (chỉ có giới hạn trên hoặc giới hạn dưới), công thức tính Cpk như sau:

Cpk với giới hạn trên:

Cpk=USL−X/3σ

Khi chỉ có giới hạn trên, ta dùng công thức này để tính Cpk.

Cpk với giới hạn dưới:

Cpk=X−LSL/3σ

Khi chỉ có giới hạn dưới, ta dùng công thức này để tính Cpk.

Đánh giá cấp độ Cpk

Dựa trên giá trị Cpk, ta có thể đánh giá khả năng quy trình theo các cấp độ khác nhau. Dưới đây là bảng đánh giá cấp độ Cpk và ý nghĩa của từng cấp độ:

Cấp độ	Phạm vi	Giải thích
A	Cpk ≥ 2.00	Khả năng quy trình rất tốt, không cần kiểm tra đặc biệt, đạt mức độ ppm (số phần triệu). Cpk=2.0 tương ứng với tỷ lệ lỗi 0.0020 ppm.
B	1.33 ≤ Cpk < 2.00	Khả năng quy trình đủ tốt, không cần kiểm tra, duy trì hiện trạng. Cpk=1.66 tương ứng với tỷ lệ lỗi khoảng 0.6358 ppm.
C	1.00 ≤ Cpk < 1.33	Khả năng quy trình bình thường, có thể duy trì trong 2 tháng, cần tìm giải pháp cải tiến, trong thời gian này, cần kiểm tra mẫu và theo dõi xu hướng có thay đổi xấu không. Cpk=1 tương ứng với tỷ lệ lỗi khoảng 2700 ppm; Cpk=1.33 tương ứng với tỷ lệ lỗi 66.08 ppm.
D	Cpk < 1.00	Khả năng quy trình không đủ, cần cải thiện gấp, trong thời gian này cần kiểm tra tất cả sản phẩm.