Thứ tự thao tác tiêu chuẩn là gì?

 

Thứ tự thao tác là gì?

Thứ tự thao tác là trình tự thực hiện công việc giúp người lao động tạo ra sản phẩm đạt chất lượng cao nhất với hiệu suất tối đa.
Nói đơn giản: Đây là trình tự làm việc hiệu quả nhất trong sản xuất.

Ví dụ minh họa: Dây chuyền sản xuất dạng chữ U

Hãy cùng mình xem một ví dụ cụ thể về một dây chuyền chữ U có 6 công đoạn (station).

Quan sát sơ đồ, ta thấy hướng vận hành là ngược chiều kim đồng hồ, điều này thường thấy trong dây chuyền Lean, vì Lean ưu tiên hướng di chuyển ngược chiều kim đồng hồ.

Giả định:

Tổng thời gian xử lý các công đoạn (PT): 28 phút

Nhịp sản xuất (Takt Time): 10 phút

Cách xác định số lượng công nhân và phân bổ công việc:

Bước 1:

Tính số công nhân cần thiết:
28 ÷ 10 = 2.8 ≈ 3 người

Như vậy, cần 3 công nhân để đảm bảo đáp ứng Takt Time.

Bước 2:

Cân bằng các công đoạn:
→ Trung bình mỗi công đoạn nên vào khoảng 4.7 phút

Mỗi công đoạn không nhất thiết bằng nhau tuyệt đối, nhưng nên dao động quanh con số này để đảm bảo sự cân bằng.

Bước 3:

Thiết kế thứ tự thao tác cho từng công nhân
Không phải lúc nào cũng theo thứ tự 1-2-3-4-5-6

Ví dụ: Công nhân số 1 có thể làm công đoạn 1 và 6, bao gồm:

Lấy nguyên vật liệu từ đầu dây chuyền

Đưa thành phẩm ra khỏi dây chuyền

3 NGUYÊN TẮC VÀNG khi thiết kế Thứ tự thao tác:

1."Một nét vẽ" (One-stroke motion)
Thao tác phải đơn giản, liền mạch, mượt mà như một nét vẽ.

2."Không giao cắt" (No crossing)
 Lộ trình di chuyển không được chồng chéo hay vướng nhau.

3."Không đi ngược lại" (No backtracking)
Tránh việc đi tới rồi quay lại – mất thời gian và công sức.

Khi nào cần thiết kế thứ tự thao tác?

Ngay trước khi đưa dây chuyền vào vận hành chính thức, cần thực hiện mô phỏng thao tác, thường gọi là:

Mô phỏng bằng giấy / thùng carton (Cardboard Simulation)

Trong mô phỏng:

Ghi lại tuyến di chuyển của từng công nhân

Đối chiếu với 3 nguyên tắc ở trên

Phát hiện điểm chưa tối ưu và cải tiến dần

Không cần đạt chuẩn ngay, vì Lean là hành trình cải tiến liên tục (Kaizen)

Câu hỏi suy nghĩ cuối bài:

Bạn nghĩ phương án phân công thao tác nào là tối ưu nhất?

→ Vì sao bạn chọn như vậy?

Hãy thử áp dụng ngay vào dây chuyền nơi bạn đang làm việc nhé!

Tổng kết:

Thứ tự thao tác là yếu tố ảnh hưởng trực tiếp đến năng suất và hiệu quả lao động.

Áp dụng đúng cách sẽ giúp:

Tăng năng suất

Giảm thao tác thừa

Tối ưu hóa lao động và chi phí