Cân bằng hoá sản xuất

 Trước khi nói về cân bằng chủng loại, chúng ta hãy xem một ví dụ. Trong hình trên là một nhà máy sản xuất ô tô, chủ yếu sản xuất ba loại ô tô. Đối với một công đoạn cụ thể, thời gian chu kỳ sản xuất của từng loại xe lần lượt là 3 phút, 4 phút và 5 phút. Vậy thì, đối với việc sản xuất ba loại ô tô này, chúng ta sẽ chọn phương pháp sản xuất nào? Phương pháp đầu tiên là sản xuất theo lô, tức là trong 10 ngày đầu của tháng sẽ sản xuất loại A, 10 ngày giữa sẽ sản xuất loại B, và 10 ngày cuối sẽ sản xuất loại C. Đây là mô hình sản xuất không có cân bằng chủng loại. Vậy, mô hình này có những nhược điểm gì?

1. Nhược điểm 1:
Người vận hành sẽ làm việc lâu dài chỉ với một loại xe, rất có thể sẽ quên các thao tác liên quan đến hai loại xe còn lại.

2. Nhược điểm 2:
Mặc dù có một số loại xe có thời gian chu kỳ là 3 phút, một số loại là 4 phút, và một số loại là 5 phút, nhưng nếu phân bổ năng lực sản xuất, chắc chắn sẽ phân bổ theo loại xe có chu kỳ nhanh nhất, tức là sẽ phân bổ năng lực sản xuất cho loại có chu kỳ 3 phút để đáp ứng yêu cầu sản xuất. Nếu phân bổ năng lực cho loại xe có chu kỳ 4 phút hoặc 5 phút, rất có thể sẽ không đáp ứng đủ nhu cầu cung cấp.

3. Nhược điểm 3:
Do sản xuất lâu dài cho một loại sản phẩm, mô hình này thường có tính linh hoạt kém. Một khi phải thay đổi dây chuyền, có thể sẽ mất rất nhiều thời gian, thậm chí phải thay tất cả các bộ phận hoặc công cụ.

4. Nhược điểm 4:
Khi sản xuất liên tục một loại sản phẩm (A, B, hoặc C) trong thời gian dài, trong khi yêu cầu của khách hàng có thể là 10 chiếc A, 10 chiếc B và 10 chiếc C. Trong trường hợp này, chúng ta phải chờ cho đến khi hoàn thành toàn bộ lô A, B, C mới có thể giao hàng. Điều này sẽ dẫn đến thời gian chờ đợi (lead time) quá dài và tồn kho lớn.

5. Nhược điểm 5:
Điều nghiêm trọng nhất là (rất nhiều khi mọi người không chú ý), khi sản xuất theo lô A, B, C với các nguyên liệu và linh kiện khác nhau, việc hợp tác với nhà cung cấp sẽ gặp khó khăn rất lớn.

Vậy nếu thực hiện sản xuất theo cân bằng chủng loại thì sẽ có những lợi ích gì?

1. Lợi ích 1:
Nhân viên có thể làm quen với nhiều loại xe khác nhau, vì mỗi ngày đều sản xuất các loại A, B, C, sẽ không quên thao tác của một số loại xe.

2. Lợi ích 2:
Thời gian chu kỳ có thể được điều chỉnh về 4 phút, vì vậy sẽ không gây lãng phí năng lực sản xuất.

3. Lợi ích 3:
Khi thực hiện sản xuất theo cân bằng chủng loại, điều kiện tiên quyết là dây chuyền sản xuất phải linh hoạt. Sau đó, việc sử dụng linh kiện và thời gian thay đổi dây chuyền sẽ rất ít.

4. Lợi ích 4:
Vì sản xuất theo cân bằng chủng loại, các nhà cung cấp sẽ có thể cung cấp linh kiện cho các loại A, B, C một cách ổn định. Từ đó, thái độ hợp tác và mức độ hợp tác của nhà cung cấp sẽ tốt hơn nhiều.

Vậy, có những điều kiện tiên quyết gì để thực hiện sản xuất theo cân bằng chủng loại?

1. Điều kiện tiên quyết 1:
Độ ổn định của quy trình. Trước đây, thầy Tonii đã nhiều lần nhắc đến trong quá trình thực hiện JIT, đầu tiên là phải quy trình hóa, sau đó là ổn định hóa quy trình, tiếp theo là cân bằng hóa, và cuối cùng mới là thực hiện JIT đúng lúc. Ổn định hóa quy trình là bước trước khi thực hiện cân bằng hóa. Nếu quy trình không ổn định, thì rất khó để thực hiện cân bằng hóa.

2. Điều kiện tiên quyết 2:
Lịch trình sản xuất cũng phải ổn định, có nghĩa là một khi đã xác định lịch trình sản xuất cho một giai đoạn, phải có một thời gian ổn định (thời gian đóng băng lịch trình). Nếu lịch trình ngày mai có thể thay đổi vào hôm nay hoặc thay đổi trong ngày, thì việc thực hiện sản xuất theo cân bằng chủng loại là không thể.

3. Điều kiện tiên quyết 3:
Yêu cầu rất cao về tính linh hoạt của quy trình. Mình nhấn mạnh rằng nền tảng của tính linh hoạt là việc thay đổi kiểu dáng và thay đổi khuôn mẫu một cách nhanh chóng. Nếu thay đổi khuôn mẫu hoặc thay đổi dây chuyền sản xuất mất quá nhiều thời gian, thì không thể sản xuất theo kiểu ABC, ABC. Chắc chắn sẽ phải sản xuất theo lô lớn. Từ một góc độ nào đó, thời gian thay đổi kiểu dáng càng ngắn, mức độ cân bằng chủng loại càng cao.

4. Điều kiện tiên quyết 4:
Tính linh hoạt của nhân viên. Vì mỗi ngày phải sản xuất nhiều loại sản phẩm khác nhau, nên nhân viên phải rất thành thạo với thao tác của từng loại sản phẩm. Đây là điều kiện tiên quyết. Khi có những điều kiện này, việc thực hiện sản xuất theo cân bằng chủng loại sẽ trở nên khả thi và mang lại những lợi ích như đã nói ở trên.

Cuối cùng, Mình sẽ giới thiệu với các bạn một chỉ số thường được sử dụng để đo lường mức độ cân bằng chủng loại, đó là CTI (Cycle Time Interval) - khoảng thời gian giữa các chu kỳ sản xuất các chủng loại. Nếu CTI càng ngắn, mức độ cân bằng chủng loại càng cao. Nếu CTI càng dài, mức độ cân bằng chủng loại càng kém.Bạn có thể xem lại các bài giảng trước để hiểu rõ hơn về công thức này.